استانبول
استانبول

استانبول (به ترکی استانبولی: İstanbul) یا قسطنطنیه بزرگترین شهر کشور ترکیه و مرکز فرهنگی و اقتصادی آن است. این شهر در کنار تنگه بسفر و دریای مرمره قرار دارد. تنگهٔ بسفر دو قارهٔ آسیا و اروپا را جدا میکند و استانبول تنها شهر بزرگ جهان است که در دو قاره قرار دارد.
این کلان شهر به عنوان پایتخت فرهنگ اروپا در سال ۲۰۱۰ انتخاب شدهاست. همچنین از لحاظ تعداد گردشگران خارجی سومین شهر توریستی جهان به شمار میرود.بندر طبیعی شاخ طلایی یا خلیج در این شهر واقع است.
نام
در آغاز که این شهر را در دههٔ ۶۶۰ پیش از میلاد بنا کردند، بوزانتیون نامیدندش که به نظر میرسد از نام شخصی به بوزاس گرفته شده باشد. پس از آنکه کنستانتین کبیر این شهر را به عنوان پایتخت جدید شرقی امپراتوری روم برگزید، شهر نزد مردم به کنستانتینوپل به معنای «شهر کنستانتین» معروف گشت. اگرچه کنستانتین سعی کرد نام Nea Roma به معنای «رم جدید» را بر آن نهد، اما این نام نزد مردم مقبول نیفتاد و فراگیر نگشت. مسلمانان که از قدیم با رومیان مراوده داشتند، این شهر را قسطنطنیه یا قسطنطینیه نامیدند. نام دیگر شهر استانبول بود که از عبارت یونانی εἰς τὴν Πόλιν (با تلفظ ایستیم بولین) به معنای «به سوی شهر» گرفته شده بود. در سال ۱۷۷۰ میلادی سلطان مصطفی سوم با ضرب سکههایی که روی آن نام اسلامبول (اسلامشهر) نقش بسته بود، تلاش کرد این نام را فراگیر کند. در دورهٔ جمهوریت و از روز ۲۸ مارس سال ۱۹۳۰ ادارهٔ پست ترکیه از تمامی کشورهای جهان خواست تا در مکاتبات خود از نام استانبول استفاده کنند.
جغرافیا
استانبول در ساحل دریای مرمره قرار دارد و تنگه بسفر که این دریا را به دریای سیاه متصل میکند، از وسط این شهر میگذرد. بخش غربی شهر در قاره اروپا(شبه جزیره تراکیه) و بخش شرقی آن در آسیا (شبه جزیره آناتولی) واقع است. وسعت شهر استانبول ۱۵۳۹ کیلومترمربع است.
آب و هوا
تابستانهای گرم و مرطوب و زمستانهای سرد، بارانی و برفی ویژگی آب و هوای استانبول است. میزان بارش سالیانه استانبول به طور میانگین ۸۷۰ میلیمتر است. میزان رطوبت نیز اغلب زیاد است.
به طور متوسط بیشترین درجه حرارت در طول ماههای مختلف زمستان بین ۷ درجه سلسیوس (۴۶ درجه فارنهایت) و ۹ درجه سلسیوس (۵۰ درجه فارنهایت) است. بارش برف در استانبول برای یک یا دو هفته در طول فصل زمستان عادی است؛ اما یکی از این بارشها میتواند سنگین باشد. غالباً این بارش در بین ماههای دسامبر و مارس رخ میدهد.
در ماههای تابستان ازژوئن تا انتهای سپتامبر به طور میانگین درجه حرارت روزها از ۲۸ سلسیوس (۸۲ درجه فارنهایت) شروع میشود. گرمترین ماه، ژوئیه با متوسط درجه حرارت ۲۳٫۲ درجه سلسیوس و سردترین ماه، ژانویه با متوسط درجه حرارت ۵٫۴ درجه سلسیوس است. بالاترین درجه حرارت ثبت شده در استانبول ۴۰٫۵ درجه سلسیوس (۱۰۵ درجه فارنهایت) در آگوست سال ۲۰۰۰ و پائینترین درجه حرارت -۱۶٫۱ درجه سلسیوس (۳ درجه فارنهایت) در فوریه سال ۱۹۲۷ بودهاست.
این شهر تا حدودی بادخیز است و به طور متوسط (میانگین) سرعت بادی حدود ۱۷ کیلومتر در ساعت دارد. تابستان خشکترین فصل است، هر چند تابستانها هم بارش باران وجود دارد.
مذهب
اکثریت قریب به اتفاق مردم در سراسر ترکیه و در استانبول، مسلمان، و به طور خاص اهل سنت هستند. بسیاری از سنیها به دنبال مکتب حنفی از تفکر اسلامی، اگر چه حدود ۱۰ درصد از اهل سنت از فقه شافعی پیروی میکنند.. بزرگترین مذهب غیر سنی مسلمان ترکیه علویان با بیش از ۴٬۵ میلیون نفر جمعیت در ترکیه هستند که یک سوم از همه علویان ترک در استانبول زندگی میکنند.
اقتصاد
استانبول همیشه مرکز زندگی اقتصادی کشور بودهاست که این به خاطر موقعیت اتصالی بینالمللی راههای مرزی زمینی و دریایی میباشد. آن تقریباً ۲۰ درصد از کار صنعتی ترکیه و ۳۸ درصد از فضای کاری صنعتی ترکیه را شامل میشود. بعلاوه ۵۵ درصد از تولیدات شهر ترکیه از تجارت و دادوستد و ۴۵ درصد از دادوستد کشور از عمده فروشی و ۲/۲۱ درصد تولیدات ترکیه از فراوردههای انبوه ملی بدست میآید. ۴۰ درصد از مالیاتهای جمعآوری شده در ترکیه و ۵/۲۷ درصد از محصولات ملی ترکیهاست. تا سال ۱۹۸۰، تولید ناخالص ملی (GDP) استانبول بطور میانگین در یک سال ۵ درصد رشد داشتهاست.
دراواخر دهه سال ۱۹۹۰ اقتصاد ترکیه و استانبول بطور خاص دچار دو شوک مهم و اساسی شد. اول، بحران اقتصادی آسیایی بین ژوئیه ۱۹۹۷ و شروع سال ۱۹۹۸، بحران روسیه بین اوت ۱۹۹۸ و اواسط ۱۹۹۹ اثرات منفی در تمام قسمتهای اقتصادی داشت به خصوص در میان صادرات، بر این اساس، یک شکل گیری جدید و مجدد اقتصادی استانبول در شروع و اواسط ۱۹۹۹ مشاهده شد.
زمین لرزهای که مرکز آن در کجاعلی بود در ۱۷ آگوست ۱۹۹۹، با دومین شوک بزرگ اقتصادی برای شهر از شرق بعد از بحران موجود در روسیه ترکیب شد.
بخشی از کاهش نیروی انسانی و سرمایه به علت بلای طبیعی، یک کاهش در GDP حدوداً ۲ درصدی بودهاست. با وجود این رکود اقتصادی، اقتصاد استانبول در سالهای اخیر بهبودی یافتهاست. امروزه استانبول مرکز صنعتی ترکیهاست. بسیاری از نقشهها و طرحهای تولیدی اصلی در شهر متمرکز شدهاست. استانبول و ایالات اطراف آن کتان، میوه، روغن زیتون، ابریشم و تنباکو تولید میکنند. فراوردههای غذایی، تولید منسوجات، محصولات روغنی، مواد لاستیکی و فلزی، چرم، مواد شیمیایی، الکترونیکی، شیشهای، ماشینی، کاغذ و محصولات کاغذی و نوشیدنیهای الکلی از تولیدات صنعتی مهم شهر میباشند.
چشم انداز اصلی دیگر از اقتصاد استانبول (Tourism) گردشگری و جهانگردی است. هزاران هتل و صنعتهای دیگر مرتبط با جهانگردی در استانبول وجود دارد که به گردشگران و بازدیدکنندگان به طور حرفهای خدمت میکنند.
کفاف صابونهای میوهای ویتامینه ترکیه شهرتی جهانی دارند.